GİRİŞ:
Evde bakım hizmeti, “ çeşitli hastalıklara bağlı olarak evde sağlık hizmeti sunma ihtiyacı olan bireylere evinde ve aile ortamında sosyal ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini de kapsayacak şekilde verilen muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbı bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetleri” olarak tanımlanmıştır
Tanımdan da anlaşılacağı üzere evde bakım hizmeti hastalara tanı koyma işlemini kapsamaktadır. Başka bir söyleyişle evde bakım hizmeti ile tanı konmuş hastalara yukarıda belirtilen sağlık hizmetleri sunulmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık hizmeti sunucularının bünyesinde kurulmuş olan evde sağlık hizmeti birimlerin, genel sağlık sigortası kapsamında sigortalı hastalara evlerinde verdikleri sağlık hizmetlerinin bedellerini ödemektedir.
Nitekim Sağlık Uygulama Tebliğinde, evde bakım hizmetleri bugün için “ Sağlık Bakanlığınca sunulan Evde Sağlık Hizmetleri Usul ve Esasları Hakkında Yönerge doğrultusunda Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık hizmeti sunucuları bünyesinde oluşturulan evde bakım hizmeti vermek üzere kurulmuş olan birimlerce verilen sağlık hizmeti” olarak belirlenmiştir.
Hastaların evde sağlık hizmetinden yararlanabilmeleri için başvuru yapılması
Hastaların, evde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için kendilerinin veya aile bireylerinin doğrudan başvurmalarının mümkün olduğu gibi, yatarak tedavi gören hastaların da taburcu olurken, tedavisini yapan hekimce gerekli görülmesi halinde evde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için, evde sağlık hizmeti birimi ile işbirliği yapabilmektedir.
Ayrıca Aile Sağlık Merkezi ile aile hekimleri de kendilerine kayıtlı hastalardan evde sağlık hizmeti almalarını gerekli gördükleri hastaları için doğrudan başvurabilmektedir.
Evde sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyen hastanın kendisi veya aile bireyleri, evde sağlık hizmetinden yararlanmak için, Evde Sağlık Hizmeti Başvuru Formunu doldurarak veya sözlü olarak bizzat ya da telefonla;
İl Sağlık Müdürlüğü bünyesindeki koordinasyon merkezine,
Sağlık Kurumlarının bünyesindeki evde sağlık hizmetleri birimlerine doğrudan başvurabilmektedir.
Keza hasta veya aile bireyleri, Toplum Sağlığı Merkezi, Aile Sağlığı Merkezi ve aile hekimleri aracılığıyla da evde sağlık hizmetlerinden yararlanma isteklerini iletebilmektedir.
Hastaların yatarak tedavi gördükleri sağlık kurumlarının ilgili bölümleri de, evde sağlık hizmetlerinden yararlanmasını gerekli gördükleri hastaların, evde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için ilgili birimle işbirliği yapabilmektedir.
Yataklı sağlık hizmeti sunan kurumlar, evde sağlık hizmetinden yararlanmasını gerekli gördükleri hastalara, verilecek hizmetin kapsamını, hizmetin hangi seviyede ne kadar süre ile verileceğini, ne şekilde ve hangi sıklıkla verilmesi gerektiğini evde sağlık hizmeti birimlerine bildirerek hastanın evde sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlamaktadır.
Evde Sağlık Hizmetlerine Yapılan Başvuruların Değerlendirilmesi
Evde sağlık hizmetlerinden yararlanmak için hasta veya yakınları tarafından yapılan başvurular ilgili hekim, diş hekimi veya hemşire ya da sosyal çalışmacı tarafından hastanın evine gidilerek yerinde değerlendirilmektedir.
Yapılan değerlendirme sonucu hastaya evde sağlık hizmeti verilip verilmeyeceğine karar verilerek, hastanın kendisine veya aile bireyine bildirilmektedir.
Aile Sağlık Merkezi veya aile hekimi tarafından evde sağlık hizmeti verilmesine karar verilen hastanın yakınlarının da muvafakati alınarak Evde Sağlık Hizmeti Başvuru Formu düzenlenerek, hastanın durumunu içeren belge ile birlikte Koordinasyon Merkezine gönderilmektedir. Hastaya evinden 1.basamak hizmetin kendileri tarafından verilecekse bu da bildirmektedir.
Ancak aile hekimi, hastaya evde sağlık hizmetinin sağlık kurumu bünyesinde bulunan birim tarafından verilmesi gerektiğine karar vermişse, başvuru formunu görüşür içeren belge ile birlikte İl Sağlık Müdürlüğünde ki koordinasyon merkezine göndermektedir.
Koordinasyon Merkezi başvuru ile ilgili olarak gerekli değerlendirmeyi yaparak hastaya evde sağlık hizmetinin verilmesine karar verirse, hizmetin hangi seviyede, nasıl yapılacağını belirleyip aile hekimine ve hastaya bildirmektedir.
Evde Sağlık Hizmetinin Bedelinin Ödenmesi
Evde sağlık hizmeti verilen hastaya, Sağlık Uygulama Tebliğine uygun olarak yapılan tedavisine ilişkin tüm harcamalar Kurum tarafından karşılanmaktadır.
Evde sağlık hizmeti verilen hasta için gerekli olan her türlü tıbbi malzemeyi tedaviyi yapan Sağlık Kurumu karşılamak zorundadır.
Kurum tarafından bedeli karşılanmayan ilaç ve tıbbı malzemeler hariç, tedaviyi yapan sağlık kurumu tarafından hastaya verilen ilaç ve tıbbi malzemelerin bedeli faturası karşılığı ilgili sağlık kurumuna ödenmektedir.
Ayrıca tedaviyi yapan hekim tarafından reçeteye yazılan ilaçlar Kurumla sözleşmeli eczanelerden karşılanmaktadır.
Celal TOZAN
Türk-İş Sosyal Güvenlik Danışmanı
